O zgłoszonych przez władze miejscowe przypadkach zgonów obywateli polskich na terenie okręgu konsularnego (Katalonia i Baleary), konsul, za pośrednictwem Urzędu Wojewódzkiego właściwego dla miejsca zamieszkania zmarłego, powiadamia rodzinę w Polsce. Przy sprowadzeniu ciała lub prochów do kraju koszty z tym związane ponosi ubezpieczyciel, natomiast w sytuacji braku ubezpieczenia - może je pokryć wyłącznie zleceniodawca. Więcej: Sprowadzenie do Polski zwłok lub prochów.

REPATRIACJA ZWŁOK/SZCZĄTKÓW LUDZKICH

Sprowadzenie zwłok/szczątków ludzkich do Polski uzależnione jest zarówno od uzyskania pozwolenia władz polskich na pochowanie, jak również władz hiszpańskich na przewóz prawidłowo przygotowanej i zabezpieczonej trumny lub urny.

Międzynarodowy transport zwłok/szczątków ludzkich rządzi się określonymi zasadami sanitarnymi i bezpieczeństwa, których należy przestrzegać. W Katalonii i na Balearach są to następujące zasady:

-             ciała przewożone w trumnach muszą być zabalsamowane (władze miejscowe wydają świadectwo zabalsamowania);

-             kremacją zwłok zajmują się wyspecjalizowane miejscowe firmy (wydawane jest świadectwo kremacji);

-             transport międzynarodowy trumny musi się odbywać samolotem lub wyspecjalizowanym pojazdem (karawan), a prowadząca go firma (polska lub hiszpańska) musi się legitymować odpowiednimi dokumentami, potwierdzającymi uprawnienia do wykonywania tego typu usług;

-             prawidłowo przygotowana i zabezpieczona urna, zaopatrzona w świadectwo kremacji oraz oryginał zaświadczenia wydanego przez konsula, może być przewożona drogą lądową lub jako bagaż podręczny w samolocie (UWAGA: należy to uprzednio potwierdzić z daną linią lotniczą);

-             ścisłe określony jest także rodzaj użytych materiałów sanitarnych i wymogi dotyczące wykonania i zabezpieczenia trumien oraz urn.

Konsulat nie ma prawa podważać decyzji władz miejscowych w przedmiocie sposobu przygotowania zwłok do transportu, jak również nie negocjuje z nimi warunków wydania zwłok ani stawek urzędowych za wystawienie świadectw i pozwoleń.

Z dotychczasowych doświadczeń Konsulatu wynika, że szybką i sprawną formą zorganizowania transportu zwłok/szczątków ludzkich do Polski, jest skorzystanie z usług polskiej firmy pogrzebowej, która nawiąże współpracę z wybraną firmą hiszpańską. Udział hiszpańskiej firmy pogrzebowej w procedurze sprowadzenia zwłok/szczątków ludzkich do Polski – poza tym, że jest obowiązkowy - ułatwia załatwienie formalności oraz skraca czas uzyskania od władz hiszpańskich niezbędnych zaświadczeń i zezwoleń.

Doradzamy - w przypadku podjęcia decyzji skorzystania z usług polskiej firmy pogrzebowej - upewnić się, że firma ta zna i rozumie zasady rządzące międzynarodowym transportem zwłok, posiada odpowiednie doświadczenie w tej dziedzinie, a pracownicy firmy komunikują się przynajmniej w języku angielskim.

Należy także pamiętać, że właściwe terytorialne władze hiszpańskie oraz władze polskie, które wydają decyzję zezwalającą na pochówek w Polsce, mają prawo szczegółowo określić zasady repatriacji zwłok, w szczególności żądać przedłożenia dodatkowych dokumentów lub z góry określić termin transportu i środek transportu.

Poniżej przedstawiamy podstawowe informacje nt. dokumentów i procedury repatriacji zwłok/szczątków ludzkich do Polski, w najbardziej typowym^*) przypadku.

 ^*) Przypadki zgonów z przyczyn nienaturalnych,   zgonów spowodowanych chorobą zakaźną lub inne przypadki szczególne, mogą wymagać odmiennego sposobu postępowania i zaangażowania większej liczby organów (np. policyjnych, sądowych, medycznych).

Na sprowadzenie zwłok/szczątków ludzkich z zagranicy w celu ich pochowania w Polsce należy uzyskać:

POZWOLENIE STAROSTY/PREZYDENTA MIASTA (właściwego ze względu na miejsce, w którym zwłoki/szczątki ludzkie mają być pochowane), na pochowanie na cmentarzu trumny lub urny;

ZAŚWIADCZENIE POLSKIEGO KONSULA (wydawane po przedstawieniu decyzji starosty/prezydenta miasta oraz kopii hiszpańskiego lub polskiego aktu zgonu), stwierdzające, że zwłoki/szczątki ludzkie mogą być sprowadzone na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, stosownie do treści decyzji starosty/prezydenta miasta.

W celu uzyskania DECYZJI starosty/prezydenta miasta na pochówek, rodzina zmarłego (lub upoważniony przez nią polski zakład pogrzebowy) składa w polskim urzędzie stosowny wniosek, wraz z następującymi dokumentami:

- hiszpańskim aktem zgonu, (który należy przetłumaczyć u tłumacza przysięgłego);

- zaświadczeniem lekarskim o przyczynie zgonu stwierdzającym, że zgon nie nastąpił z powodu choroby zakaźnej;

Z doświadczenia Konsulatu wynika, że oba ww. dokumenty najszybciej można uzyskać za pośrednictwem hiszpańskiej firmy pogrzebowej, która będzie dokonywała zabalsamowania zwłok lub przeprowadzała kremację.

UWAGA: Urząd w Polsce może wymagać dokumentów dodatkowych.

Szczegółowe informacje należy uzyskiwać bezpośrednio w urzędzie mającym wydać DECYZJĘ dotyczącą pochówku.

Kopię DECYZJI STAROSTY/PREZYDENTA MIASTA właściwego ze względu na miejsce, w którym zwłoki/szczątki ludzkie mają być pochowane, należy niezwłocznie przekazać do Konsulatu Generalnego RP w Barcelonie;

Faxem: (+34) 933 222 907

lub elektronicznie: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

Nie jest wymagane dostarczenie oryginału tej decyzji.

Na podstawie POZWOLENIA STAROSTY/PREZYDENTA MIASTA oraz po przedstawieniu kopii hiszpańskiego lub polskiego AKTU ZGONU, konsul wystawia ZAŚWIADCZENIE stwierdzające, że zwłoki/szczątki ludzkie mogą być sprowadzone na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Opłata konsularna za wydanie ZAŚWIADCZENIA przez konsula wynosi 50  Euro (wnoszona w kasie urzędu w gotówce lub w drodze giro postal – hiszpańskiego przekazu pocztowego).

WAŻNE INFORMACJE:

Procedura repatriacji zwłok/szczątków ludzkich do Polski regulowana jest przepisami ustawy z dnia 31 stycznia 1959 r. o cmentarzach i chowaniu zmarłych (Dz.U. z 2015 r., poz. 2126 z późn. zm.). Zgodnie z art. 18 tej ustawy, naruszenie jej przepisów jest wykroczeniem karanym aresztem lub grzywną. Dotyczy to w szczególności przypadków wywożenia trumien/urn bez oryginału ZAŚWIADCZENIA wydanego przez konsula.

Tak trumna, jak i urna, muszą być pochowane na cmentarzu.

Konsulat nie pokrywa kosztów załatwienia formalności związanych ze zgonem obywatela polskiego w Hiszpanii, ani kosztów sprowadzenia ciała/szczątków ludzkich do Polski.

Konsulat nie pośredniczy w negocjacjach cenowych z wybraną przez rodzinę zmarłego polską lub hiszpańską firmą pogrzebową.

Konsulat nie pokrywa zobowiązań finansowych, nie udziela porad ani nie podejmuje w imieniu rodziny zmarłego żadnych decyzji związanych z wyborem sposobu oraz miejsca pochówku.

Zgodnie z ustawą z dnia  31 stycznia 1959 r. o cmentarzach i chowaniu zmarłych (Dz.U. z 2015 r., poz. 2126 z późn. zm.),  prawo pochowania zwłok/szczątków ludzkich ma najbliższa pozostała rodzina osoby zmarłej, a mianowicie:

1)     pozostały przy życiu małżonek;

2)     krewni zstępni (dzieci, wnuki);

3)     krewni wstępni (rodzicie, dziadkowie);

4)     krewni boczni do 4 stopnia pokrewieństwa;

5)     powinowaci w linii prostej do 1 stopnia.

POCHÓWEK SOCJALNY NA TERENIE HISZPANII

Jeśli najbliższa rodzina podejmie decyzję o niesprowadzaniu zwłok/szczątków ludzkich do Polski, powinna przekazać jak najszybciej do Konsulatu (kopię – mailem lub faksem, oryginał pocztą) pisemne oświadczenie woli, w którym wyrazi wolę podchowania zmarłego na zasadach i na koszt państwa hiszpańskiego (tzw. pochówek socjalny).  Własnoręczność podpisu(-ów) pod oświadczeniem woli powinien potwierdzić notariusz lub urzędnik (np. urzędu wojewódzkiego). 
 

UWAGA: Konsulat nie przyjmuje oświadczeń woli wyrażonych ustnie, telefonicznie, mailem, pisemnie bez poświadczenia podpisu, pochodzących od osób anonimowych lub zawierających niejednoznaczne lub sprzeczne ze sobą oświadczenia.  Jeżeli między członkami najbliższej rodziny zaistnieje spór, co do miejsca pochówku, przy braku możliwości jego rozstrzygnięcia, powinni oni zwrócić się do sądu. Konsulat nie zajmuje stanowiska w takich sporach.

Jeśli najbliższa rodzina nie podejmie żadnej decyzji w przedmiocie pochówku zmarłego lub podjęcie decyzji będzie się nadmiernie przeciągać, zmarły zostanie pochowany na cmentarzu w Hiszpanii, na koszt państwa i na zasadach prawa hiszpańskiego. Zgodnie z hiszpańskimi przepisami, ciało nie może pozostawać niepochowane z powodu braku decyzji rodziny, co do miejsca pochówku.

Ponieważ w obu ww. przypadkach pochówek socjalny  polega na pochowaniu trumny ze zwłokami w mogile zbiorowej (fosa común), nie ma możliwości dokonania późniejszej ekshumacji ciała zmarłego, w celu jego pochowania w Polsce. W tym sensie decyzja o pochówku socjalnym w Katalonii i na Balearach ma charakter nieodwracalny.

Wszystkie informacje należy weryfikować, artykuł opisuje wyłącznie ogólnikowo sprawę.